Een praktijkbezoek voor milieucoördinatoren: van verbrandingsovens en warmtenetten tot rookgaszuivering en waterhergebruik

Afval omzetten in energie: hoe IVBO Brugge een voorbeeld is in circulaire afvalverwerking en milieutechnologie

time icon 3 min
gebouw ivbo

IVBO Brugge: circulaire afvalverwerking en energieopwekking in West-Vlaanderen

Op 7 mei (groep Brugge) en 21 mei (groep Kortrijk) bracht een SBM-clubsessie milieu een ploeg milieucoördinatoren naar IVBO Brugge. Geert Dooms, Directeur Verwerking – IVBO, gaf een heldere inleiding en formuleerde meteen de kernvraag: “Hoe zet IVBO afval om in energie en herbruikbare grondstoffen?” Vervolgens splitsten Guy Thuytten (Manager exploitatie & onderhoud), Mark Pozzolo (Preventieadviseur & milieucoördinator) en Peter Bony (Manager meet & regeltechniek) de deelnemers in drie begeleide groepen. Zij verzorgden een praktijkgerichte rondleiding over de sorteer- en verbrandingsinstallaties, de energiecentrale en het waterzuiveringsproces.

IVBO in vogelvlucht

IVBO (Intercommunale Verwerkingsorganisatie Brugge-Oostende) verenigt negen intercommunales, van Veurne tot Ieper, die samen jaarlijks ongeveer 207.000 ton niet-gevaarlijk huishoudelijk, bedrijfs- en medisch afval aanleveren. In 1974 begon IVBO met subsidie voor afvalinzameling, en in 1982 startte de eigen verbrandingsinstallatie. Dankzij die vennootschapsstructuur heeft IVBO financiële slagkracht en sturing om te investeren in milieutechnologieën en hergebruikprojecten.

Het uitgangspunt blijft onveranderd: restfractie zo hoog mogelijk opwaarderen door recyclage, compostering of energieproductie.

ivbo
ivbo

Ontvangst van afval en geavanceerde sorteerinstallatie

Vanaf het moment dat de vuilniswagens hun lading in de grote bunker kiepen, was duidelijk dat de omvang van de installatie indrukwekkend is.

Een zware roosterinstallatie verwijdert onmiddellijk grove metalen en perscontainers. Mark Pozzolo wees erop dat achtergebleven gasflessen of lachgaspatronen al eens zorgen voor ontploffingsrisico’s, met wegspringende vuurvaste bekleding tot gevolg. Onder leiding van Guy Thuytten voert het onderhoudsteam dan een snelle inspectie uit, zodat de installatie zonder lange onderbrekingen weer op volle capaciteit draait.

Na de roosterinstallatie passeerde het restafval een breker en trommelzeef. Lichte fracties zoals papier en plastic vallen af en gaan naar recycling, terwijl de compacte brokken naar de verbrandingsovens worden doorgevoerd. Peter Bony legde uit dat operators via continu werkende sensoren de luchtinjectie en transportsnelheden bijsturen op basis van samenstelling en vochtgehalte. Zo blijft het proces optimaal afgestemd op de instroom.

Verbrandingsinstallatie en energieopwekking

IVBO exploiteert drie identieke verbrandingslijnen, elk ontworpen voor een temperatuur tussen 850 en 900°C. Die hoge temperatuur is nodig om organische verontreinigingen, zoals dioxines en andere persistente giffen, effectief af te breken.

De restfracties genereren stoom (27 bar, 340°C) die een middendrukturbine aandrijft. Sinds 2012 levert die turbine 16 MW elektriciteit, een flinke upgrade ten opzichte van de oorspronkelijke 4,2 MW-generator. Een deel van de stoom wordt intern gebruikt voor de rookgaswarmtewisselaars, de rest injecteert IVBO in het Brugse warmtenet.

Het warmtenet, operationeel sinds 1985, bedient onder meer de gevangenis van Brugge en diverse woonwijken. Vanaf de centrale leiden stalen leidingen met hoogwaardige isolatie warme waterstromen (120–150 °C) naar distributiestations, waar de temperatuur wordt teruggebracht tot 60–90°C voor residentiële en institutionele verwarming.

Dankzij de samenwerking met Cetetherm kunnen ook particuliere klanten en scholen ‘lage-temperatuur’ verwarming afnemen zonder comfortverlies. Zo fungeert IVBO niet enkel als afvalverwerker, maar ook als duurzame energiemaatschappij.

ivbo
ivbo

Rookgas- en waterzuivering

Na verbranding gaan de rookgassen naar een nat reinigingssysteem. In de wastoren neutraliseren natriumbicarbonaat en natriumhydroxide zure componenten (HCl, SO₂), waarna dimercapto-toluenesulfonate (TMT15) zware metalen als Hg, Cd en Pb vastlegt.
De toevoeging van ijzer(III)chloride bevordert grootschalige vlokvorming, zodat ook zink en koper neerslaan. De slibfractie zakt uit in een sedimentatietank, waarna helder water naar de eigen waterzuiveringsinstallatie gaat. IVBO gebruikt uitsluitend grijs water uit Aquafin Brugge, behandelt het continu en voert het gezuiverd terug. Zo bespaart de installatie dagelijks dertig tot veertig kubieke meter leidingwater.
Peter Bony benadrukte de strenge opvolging: NDIR-analyzers monitoren CO en NOₓ, optische sensoren meten fijn stof, en wekelijkse dioxinemetingen blijven ver onder de Vlarem- en milieurichtwaarden. Bij enige afwijking stemt de operator direct de luchttoevoer of verbrandingstemperatuur bij, zodat de uitstoot permanent onder controle blijft.

 

Circulaire reststromen en recycling

Naast verbranding besteedt IVBO veel aandacht aan secundaire grondstoffen. Ferro- en non-ferrometaal scheidt men via magnetische en Eddy current separators uit de bodem.

De uitgescheiden metalen gaan naar recyclagebedrijven, terwijl de inert fractie van ongeveer 32.000 ton per jaar wordt opgewaardeerd tot materiaal voor wegen- of betonbouw.
Organische fracties, zoals GFT-afval, doorlopen een aparte compostinstallatie: de temperatuur stijgt tot 55°C, ziekteverwekkers worden uitgeschakeld en het eindproduct dient als hoogwaardige compost in de landbouw en openbare groenaanleg. Zo krijgt de restfractie een tweede, derde of zelfs vierde leven voordat enkel “safe sink” overblijft in de ovens.
 

Veiligheid en onderhoud

Veiligheid is integraal in IVBO’s werking verankerd. Onderhoudsteams voeren dagelijkse controles uit op vuurvaste bekleding en schakelen automatisch noodprocedures in bij afwijkende drukpieken, inclusief sprinklers en evacuatie.

Elke medewerker draagt voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen, volgt interne regels en wetgeving strikt na en rapporteert onveilige situaties via eenduidige communicatiekanalen. Nieuwe collega’s krijgen een gedegen introductie, iedereen volgt regelmatige bijscholing en drills om kennis van risico’s, werkinstructies en noodplannen up-to-date te houden. Peter Bony voegde toe dat de meet- en regeltechniek via SIL-goedgekeurde PLC’s in real time de emissie-, temperatuur- en drukparameters stuurt, terwijl verantwoordelijken voortdurend worden bijgeschoold om de installatie en het materieel in optimale staat te houden.

ivbo
ivbo

IVBO Brugge: leerpunten voor milieucoördinatoren

IVBO Brugge toont concreet hoe afvalbeheer, energieproductie en circulaire principes samengaan. Voor milieucoördinatoren betekent dit: eerst de interne afvalstromen optimaal scheiden, vervolgens de mogelijkheden voor energieterugwinning onderzoeken en ten slotte best practices voor rookgas- en waterzuivering toepassen. Dankzij de middendrukturbine (16 MW) en het warmtenet (40 jaar operationeel) verandert IVBO afval in waardevolle energie voor de regio, en met de natte reinigingstechniek en water¬hergebruik leidt IVBO een voorbeeldrol in duurzaam water¬beheer.

Door de dagelijkse uitdagingen rond ontploffingsrisico’s, gipsvorming en wettelijke emissienormen te bekijken, zien milieucoördinatoren welke operationele controles en preventieve onderhoudsprotocollen nodig zijn in hun eigen productie¬omgeving.
IVBO’s geautomatiseerde meet- en regeltechniek en strakke rapportagestructuur illustreren hoe men continu onder de Vlarem- en milieurichtwaarden blijft.
 

Ontdek meer met Club Milieu

Wilt u deze inzichten toepassen in uw eigen organisatie en tegelijk voldoen aan uw verplichte bijscholing van 30u? Sluit dan aan bij de Club Milieucoördinatoren. We organiseren spreeksessies en bedrijfsbezoeken met innovatieve installaties die een directe meerwaarde bieden voor uw productie- en milieubeleid. Ontmoet collega-milieucoördinatoren, wissel ervaringen uit en ontdek concrete oplossingen voor uw bedrijfsvoering. 

Interesse in het volgende bedrijfsbezoek bij Daikin in Oostende? Schrijf nu in voor deze sessie Club Milieu en blijf op de hoogte van aankomende sessies die uw praktijkgerichte kennis verder versterken.

ivbo