Het belang van duurzame loopbanen en duurzame inzetbaarheid

Duurzame loopbanen

time icon 2 min

Bedrijven willen medewerkers die productief zijn, meedenken, vooruit willen, en zich verder ontwikkelen. Werknemers willen dan weer een job die voldoening geeft, in een bedrijf dat bij hen past, en waar ze inspraak hebben in hun verdere ontplooiing. Maar hoe kom je tot deze ideale wereld? Joke Six schetst het belang van duurzame loopbanen en duurzame inzetbaarheid, brengt voorbeelden uit de textielsector, en gaat op zoek naar tips & tricks. 

Duurzaam loopbaanbeleid’ is vandaag steeds belangrijker voor bedrijven. Joke Six, HR-consultant, trainer, en loopbaancoach bij SBM, ziet enkele belangrijke tendensen daarvoor. “We kunnen niet rond een aantal cijfers heen kijken”, schetst Joke. “Ten eerste zien we dat het absenteïsme blijft stijgen, zeker de langdurige afwezigheden door ziekte. 41 procent van de afwezigen is langer afwezig dan een jaar. Daarnaast neemt ook de verloopintentie toe. De economische opflakkering en het feit dat er meer vacatures zijn, speelt hier uiteraard een grote rol.

We stellen ook vast dat loopbaanbegeleiding boomt, en de werkbaarheidsgraad daalt. Met werkbaar werk bedoelen we een job die men graag doet, waar men kan bijleren, die combineerbaar is met het privé-leven. Verschillende factoren kunnen dat beïnvloeden: de werkdruk, de emotionele belasting, de taakvariatie, autonomie, de relatie met de leidinggevenden, en de arbeidsomstandigheden”.

Tijdens een ontbijtsessie rond loopbaanbeleid van SBM en POM West-Vlaanderen werd aan de deelnemers gevraagd om op te sommen wat belangrijk is voor de werknemer. Kwamen onder andere naar boven: sfeer, ontwikkeling, erkenning, work-life-balance, transparantie, zelfontwikkeling, leermogelijkheden, werkomgeving, autonomie, sociale contacten, en ondersteuning. Dezelfde vraag werd gesteld voor de werkgever. Vertrouwen, flexibiliteit, engagement, ownership, werklust, openheid, multi-inzetbaar, respect, verantwoordelijkheid nemen en attitude waren daar de kernwaarden. “Niet toevallig stellen we vast dat er veel parallellen zijn”, reageert Joke Six. “Transparantie bij werknemers gaat samen met de wens naar openheid bij de werkgever. Inspraak kan je linken met engagement, autonomie met verantwoordelijkheid nemen. En zo kan je nog heel wat gelijkenissen vinden”. Joke Six wijst op het belang van deze tweeledigheid. “Het is altijd een en-en-verhaal, niet wij versus zij. Anders zal het nooit werken. De medewerker en de organisatie versterken elkaar. Daarom moet men werk maken van een duurzaam loopbaanbeleid, maar nooit geïsoleerd. Men moet op zoek gaan naar oplossingen die beide partijen dienen”.

Hannelore Biebau, consulent bij Cobot, het sectorale opleidingscentrum voor de textielindustrie, getuigt over het belang van werkbaar werk. “We besteden hier bijzondere aandacht aan omdat er tekorten zijn op de arbeidsmarkt in onze sector, en om de loopbanen te verlengen”, zegt Hannelore. De textielsector maakte cao-afspraken en lanceerde een project waarbij ingezet wordt op werkbaar werk. Hierbij worden textielwerkgevers en hun werknemers gestimuleerd om passende acties rond werkbaar werk te ondernemen. In dat kader werden tien werkbaarheidsdomeinen opgesteld. Werkgerelateerd zijn dat arbeidsomstandigheden, arbeidsbelasting, arbeidsinhoud, arbeidsvoorwaarden, arbeidsverhoudingen, en arbeidsorganisatie. “Werkpunten kunnen bijvoorbeeld een verlichtingsplan, verhogen van de veiligheidscultuur, ergonomisch materiaal, taakvariatie, glijdende uren, of opleidingen zijn”, zegt Hannelore. In de privé-sfeer werden algemeen gezondheidsbeleid, gezonde voeding, voldoende beweging, en ontspanning en slaap als werkdomeinen aangeduid. “Veel bedrijven zeggen dat je op dit vlak daar niet kan aan werken, maar daar zijn wij niet mee akkoord. Hier kunnen bijvoorbeeld het aanbieden van een griepvaccin, stappentellers, waterfonteinen, een bedrijfsfiets of fietsvergoeding, en slaaptraining oplossingen bieden”, zegt Hannelore. “Werkbaar werk moet bekeken worden met een lange termijnvisie. Daarbij moeten eerst de knelpunten die het dagelijkse werkcomfort van de arbeiders belemmeren aangepakt worden, om daarna stappen te zetten om finaal alle werkbaarheidsdomeinen in te vullen”.

Bij Concordia Textiles uit Waregem vinden ze werkbaar werk eveneens cruciaal. “In onze sector zijn er constant veranderingen. Daarom vragen we altijd aan onze HR-mensen om de medewerkers mee te hebben met deze veranderingen, en daarvoor krijgen ze onze volledige steun”, zegt ceo Manu Tuyttens. De HR-dienst van Concordia Textiles stelt twee tendensen vast: een trouw publiek, maar weinig instroom. “We hebben recent nog enkele medailles uitgedeeld aan mensen die hier 30 en 35 jaar werken. Er is zelfs iemand met 45 jaar dienst”, zegt Sarah Stamper. “Wat duurzame loopbanen betreft: lang werken is haalbaar voor bepaalde functies, daar waar het niet haalbaar is, voorziet de sector reeds in een aantal maatregelen, dewelke we combineren met eigen inspanningen in samenspraak met betrokken partijen. Maar hoe de mensen geïnteresseerd en actief houden zit nog in de kinderschoenen”. Concordia Textiles organiseerde in 2017 een welzijnsenquête. Op basis daarvan zijn reeds een paar zaken geoptimaliseerd: “De manier van evalueren werd bijgestuurd, en de leidinggevenden hebben hiervoor een opleiding gevolgd. Dit jaar maar ook de volgende jaren werken we verder op basis van deze enquête. Het is een groeiproces dat continu evolueert”, aldus Stamper. Ook bij de textielindustrie stellen ze een moeilijke instroom vast. “De oorzaak? Er zijn geen textielopleidingen meer, waardoor het vinden van nieuwe mensen steeds moeilijker wordt”, zegt Hannelore Biebau. Bedrijven zoeken daarom zelf naar oplossingen. “Doordat er geen textielscholen meer zijn en er een uitstroom is van oudere medewerkers, moeten jonge mensen opgeleid worden”. Cobot kiest voor een uitgewerkt onthaalbeleid en opleidingen via ‘peter- en meterschap’. “Daarbij worden nieuwe mensen gekoppeld aan ervaren mensen, die daarvoor een opleiding gekregen hebben. Zo hebben we iemand die voordien acht jaar bakker is geweest, al omgeschoold. Een goed opgeleide, gemotiveerde nieuwe medewerker is altijd een aanwinst. Belangrijk is wel dat er verschillende actoren betrokken zijn bij het werkplekleren: van de HR-dienst en de instructeur, tot de hiërarchische lijn, en de persoon die de opleiding volgt. Het traject moet uitgerold worden zodat iedereen op dezelfde lijn zit”, aldus Hannelore.

Welbevinden én productiviteit

Welbevinden én productiviteit is het uiteindelijke doel van duurzame loopbanen en duurzame inzetbaarheid. Experte Joke Six van SBM geeft tips & tricks mee om hier aan te werken.

  1. “Ten eerste: check rollen en verantwoordelijkheden. Wie is de eigenaar van een duurzame loopbaan? Wie faciliteert? Wie coacht? Is er draagvlak? Het is belangrijk om te checken of alle neuzen binnen een bedrijf op dit vlak in dezelfde richting staan”, zegt Joke.
  2. Een tweede tip: investeer in een goede dialoog tussen werknemer en werkgever (leidinggevende). “Formele gesprekken én een feedbackcultuur zijn belangrijk. Denk daarbij na over het proces, begeleid de leidinggevende, én informeer de medewerkers. Het is een klassieke fout dat men investeert in de opleiding van leidinggevenden, maar dat de medewerkers vergeten worden”, vertelt Joke. Praktische tools kunnen hierbij ondersteunen. Comet staat voor Competence Measurement Tool, een online platform van SBM om competenties te meten en in kaart te brengen. De tool is een vertrekpunt voor een constructieve dialoog over functioneren, leren en loopbaan.
  3. Tip 3: laat ontwikkelen en boost eigenaarschap. “Voorzie een goed onthaal en een blijvende ondersteuning via diverse ontwikkelingsgerichte werkvormen. Want werken en leren gaan hand in hand.
  4. Aansluitend tip 4: bekijk loopbaanpaden in meerdere richtingen. Ontwikkel naast de traditionele verticale, ook horizontale loopbaanpaden. Denk daarbij na over jobrotatie, jobcrafting, remotie, enzovoort”, aldus Joke Six, die besluit met een allesomvattende tip: bedenk het niet alleen. “Want duurzaam loopbaanbeleid is geen opdracht voor HR alleen. Luister naar alle stakeholders en werk samen initiatieven uit die inspelen op wederzijdse belangen. We denken daarbij aan inspiratiesessies, denktanks, werkgroepen, en bevragingen”.  

Voor meer info omtrent Comet, de tool om competenties te meten én in kaart te brengen - contacteer SBM vrijblijvend voor meer info.